Adını dini bir terimden alan Rönesans Sanat Dönemi, hiç kuşkusuz sanatın yeniden dirilişi oldu. Raffael, Michelangelo, Donatello, Botticelli, Bruneleschi ve daha birçok yüzüyle insanlık, insan yeteneğinin sonsuzluğuna tanıklık etti. Etkisini günümüzde bile sürdüren bu akımın dünya çapında en çok tanınanı kimdir diye sorsak, birçoğunuzun “Leonardo Da Vinci“ cevabını vereceği çok açık. Book of Genius’un dünyanın en dahi 50 insanı listesinde birinci sırada yer alan Leonardo, şöhretini sadece fırça darbelerine mi borçlu? Kesinlikle hayır! Mona Lisa, Son Akşam Yemeği kadar iz bırakan buluşlarıyla günümüzün birçok açmazına ışık tuttuğunu biliyor muydunuz? Evet; Leonardo aynı zamanda büyük bir mucit. Hakkında ilk biyografiyi yazan sanat tarihçisi Giorgio Vasari’ye göre Milano’da kaldığı yıllarda özellikle 5 yılını tamamen teknik buluşlara ayırdı. Tabi, her dehanın yaşadığı bir sorunu Da Vinci de yaşadı. Tüm bu buluşlar pratiğe yaşanan zamansal sorunlar yüzünden yetişemedi. Ama sorununa çözüm bulmayı başarmıştı ve aklındaki tüm projeleri not etti. Bu eskizler ve not defterleri sayesinde dünya Da Vinci’nin bir dahi olduğuna hemfikir. Bugün kullandığımız birçok şeyin çıkış noktasının Da Vinci olduğunu söylersek abartmış olmayız. Öğrendikçe çok şaşıracağınız icatlarıyla Da Vinci’ye yer veriyoruz.
Paraşüt: Birçoğumuz paraşütü bulan kişinin Sebastien olduğunu biliyor. Ancak Sebastian’dan 400 yüz yıl önce Leonardo paraşütün tüm eskizlerini en ince ayrıntısına ve matematik hesaplamalarına kadar çizmişti. Çizimlerde piramite benzeyen bir paraşüt olduğu görülünce birçok kişi bunun uçamayacağını düşündü. 2000’lerin başında genç bir paraşütçü olan Adrian Nicholas Leonardo’nun tüm çizim ve hesaplamalarına harfiyen uyarak bu paraşütü modelleyip uçuş testinden de başarılı bir sonuç alınca herkes “Leonardo’ya özrü bir borç bildi”.
Uçak-Helikopter ve Drone: Genç Leonardo Milano Dükü Sforza‘nın hizmetinde çalışırken boş zamanlarında devasa ahşap kanatlar yaparak insanın bir gün uçabileceğini hayal etti. Hezarfen gibi uçacak bir Galata kulesi buldu mu bilinmez ama boş bir arazide rüzgârın etkisinden yararlanarak bu aygıtı test ettiği rivayet edilir. Zamanla kanatları sabitleyeceği gövdeyi yaparak bugünkü uçağın atası kabul edilen düzeneği yarattı. Günümüz uçaklarından tek ayrılan yanı ise motor mekanizmasının olmayışıydı. Modele bakıldığında günümüz uçak görüntüsünün kimden ve neyden ilham alınarak tasarlandığını tahmin etmek artık zor değil. Ornithopter adını verdiği bir de helikopter modellemesi yaptı. Tüm ince hesaplamalarını, çizdiği modelin yanına yazan Da Vinci, bugüne büyük bir miras bırakmıştı. Son zamanlarda iletişimin sınır tanımayan araçları arasında büyük bir sükse yapan drone’ların bile Da Vinci tarafından tasarlandığı kabul edilir.
Makinalı Tüfek: Leonardo içinde yaşadığı yüzyılın savaş tarzını çok iyi gözlemleyen biriydi. Savaşta teknik başarısızlıkların neyden kaynaklandığını iyi biliyordu. Savaş envanteri içinde ağır topların zorlayıcı ve insan gücünü aşan ağırlığına alternatif bir düzenek buldu. Lehe sonuçlanabilecekken ağır toplar yüzünden aleyhe dönen savaşların seyrini değiştirecek 33 namlulu bir silah icat etti. 19.yy’da savaşların ana silahı olarak bilinen makinalı tüfeklerle birebir benzerlik gösteren bu silah Da Vinci‘nin yaratıcılığının bir eseriydi. Yaşamı boyunca hiçbir zaman savaş yanlısı olmayan bir sanatçının böyle bir şeye öncü olması biraz şaşırtıcı! Sizce?
Kendi Kendine Gidebilen Araç: Bugün adına “araba” dediğimiz aracın çıkış noktası da Da Vinci’ye dayanıyor. Modellemesini yaşadığı zaman sıkıntısı yüzünden yapamasa da İtalya Bilim ve Tarih Müzesi, Leonardo’nun eskiz defterindeki tariften ve çizimlerden yola çıkarak modelleyip sergilemeye başladı. Dikkatlice baktığınızda sizce de bu otomobil Mars Keşif Aracı’na benzemiyor mu? Bilim dünyası çizimlere dikkatlice baktığında “Da Vinci yine yaptı yapacağını!” dedirtecek bir detayla karşılaştı. Arabanın ön kısmında yön göstergeli küçük bir bölüm ortaya çıktı. Bugünkü navigasyon sisteminin bu yön düzeneğinden yola çıkılarak tasarlandığı kabul edilir.
İnsansı Robot: Leonardo, Milano Sarayı’nda altın çağını yaşadı dedirtecek bir icada daha imza attı. İnsanlık tarihinin ilk insansı robotuna hayat verdi. Ortaçağ zırhlarıyla giydirilmiş bu robot başta patronu Milano Dükü Ludovico Sforza’yı çok heyecanlandırdı. Öyle ki, sırf bu icat için halka açık bir şölen tertipleyerek herkese robotu sergiledi. Otomaton geleneğine öncülük eden bu büyük buluş NASA‘ya ve Lockheed Martin’e çok katkı sağladı. Ve tabi ki Mark Rosheim’a… Ünlü robot bilimci 1959’da Leonardo’nun çizimlerine bağlı kalarak insansı bir robot yapmayı başardı.
Mobil Katlanabilir Köprü: Leonardo ulaşım konusunda yaşanan yetersizliklere de teknik buluşuyla çözüm buldu. Bilindiği üzere nehirlerin diğer yakasına geçmek şövalyelerin ve atların en çok zorlandığı durumlardan biriydi. Bu sorunu ahşap katlanabilir ve taşınabilir köprü modelleriyle çözdü. Bugün birçok oyuncak köprünün Leonardo’nun eksiklerinden yola çıkarak tasarlandığını biliyor muydunuz?
Denizaltı Kıyafeti: Leonardo da Vinci, Fransa’nın Milano’yu işgal edip Dük Sforza’yı öldürdükten sonra apar topar Venedik’e kaçtı. Ve askeri mühendis olarak Venedik ordusuna hizmet etti. Mucit Leonardo, burada kaldığı dönemde ilginç bir şey tasarladı. Ordu çalışanlarının deniz altında faaliyetini sağlayacak bir buluş üstelik… Hem savaş taktiği olarak hem de orduya güç katmak amacıyla denizaltı kıyafeti tasarladı. Oksijen tüpünü bu icadın eskizlerinde göremesek de, nefes almak için bir hortum sistemi tasarladı. Can sıkıcı dönemlerinde Venedik’i çekilir hale getirmek için belki de tasarladığı bu tasarım, günümüz dalgıç kıyafetlerinin atası olarak kabul edilir.
Tank: Leonardo’nun bir diğer icadı bugünkü modern tankların babası olarak kabul edilen zıhlı araç oldu. Sekiz kişi kapasiteli ahşap yapıya ekstra hız katmak için atlar bağlandı. Belki de “beygir gücü” teriminin çıkış noktası da bu icattır. Rivayetlere göre bu buluş bazı dükleri çok heyecanlandırmış ve Leonardo’dan çoklu olarak üretmesi istenmiş. Ancak bu durum Da Vinci’yi memnun etmediği için bu araca bazı eklemeler yaparak bilinçli olarak tankın kapasitesini düşürmüş.
Hidrolik Sistem: Enerji alanında gelecekte çok büyük bir sürecin yaşanacağını öngören Leonardo, hidrolik sistem ile alakalı birçok çizim ve hesaplamayı meşhur defterine kaydetti. Yaşadığı dönemde bu çalışma pek heyecan uyandırmasa da günümüz girişimcilik çağının en değer verdiği ve izini sürdüğü çalışmalar arasında gösterilir. Öyle ki, zamanla Leonardo’nun bu çizimlerinin izi sürüldü. Dünyanın en zengin iş insanlarından Bill Gates, uzun yıllar izini sürdüğü bu sayfaları nihayet toplamayı başardı. Yakın gelecekte Gates’in hayata geçireceği hidrolik enerjiye dönük çalışmaların gizli kahramanının Leonardo olduğunu söylemek bizden.
