Rolex, kurulduğu 1905 yılından beri, saatçiliğe yön veren markaların başında geliyor. Kol saati konseptinin öncülerinden olurken sahip olduğu 500 den fazla patent ile birçok yeniliğin de merkezinde bulunmaktadır. Rolex’in bu yeniliklerine koyduğu isimler ya da Rolex severlerin taktığı lakaplar diğer markaların da kullandığı geniş bir saat terminolojisi oluşturmuştur.
Rolex terimlerini bilmek veya en azından duyulduğunda neden bahsedildiğini anlamak, saat hobisi literatüründe de büyük bir sıçrama yaratır. İşte yazının başlığındaki Rolex’i anlamaktan kastım, çok sık duyduğumuz Rolex terimlerinin ne olduğunu anlamak yani Rolex’e özgü terminolojiyi özetlemek olacak.
İsmiyle başlayalım; herhangi bir anlamı yok. Kurucusu Hans Wilsdorf, markası için, kısa, her dilde söylemesi ve hatırlaması kolay, kulakta lüks bir imaj bırakan ve saatin üzerinde güzel gözükecek bir isim arıyordu. Bu ismi nasıl bulduğunu kendi sözleriyle şöyle anlatmış -’’ Alfabedeki harflerle mümkün olan her kombinasyonu denedim, 100 tane isim buldum fakat hiçbiri tam istediğim gibi değildi. Bir gün Londra’da bir omnibüsün üst katında seyahat ederken bir ilham perisi kulağıma bu ismi fısıldadı’’. Yani Wilsdorf’un bulduğu ismin herhangi bir anlamı yok ancak saat dünyasına en büyük anlamı katan markayı yarattığı şüphesiz.
Oyster
İstiridye anlamına gelen Oyster, Rolex’in suya dayanıklı kasasına verdiği isimdir. İlk kez 1926 yılında piyasaya sürülmüş devrim niteliğinde bir yenilikti. Kadranda Oyster ibaresini görüyorsanız bu saat vidalı bir tepeye vidalı bir arka kapağa sahip suya dayanıklılığı Rolex standartlarında test edilmiş anlamındadır.
Oyster Perpetual
Perpetual tabirini duyunca saatle ilgili akla sonsuz takvim fonksiyonu geliyor fakat Rolex’in perpetual ibaresinin başka bir anlamı var. Perpetual Rolex’in otomatik mekanizmalı saatleri için kullandığı terimdir. Yani üzerinde gördüğünüz Oyster Perpetual yazısı, bu saat belirli standartlarda suya dayanıklı ve içerisinde otomatik kurmalı bir mekanizma vardır anlamına gelir. İlk kez 1931 yılında piyasaya sürmüştür.
Cyclops
Cylclops Rolex’in tarih fonksiyonlu saatlerinde tarih penceresinin üzerinde bulunan büyüteçli cama verilen isimdir. Tarihi gösteren rakamı 2,5 kat büyüten bir büyüteç görevi görmektedir. Rolex’e ait bu isim, bu cama sahip bütün markalarda kullanılan bir terim haline gelmiştir. Bu da Rolex’in pazarlama başarısının bir göstergesidir.
Superlative Chronometer
Öncelikle chronometer yani kronometre nedir onu bir açıklığa kavuşturalım. Yanlış bir şekilde kronograf fonksiyonuyla sıkça karıştırılır. Kronograf bir aktivitenin süresini ölçmeye yarayan bir fonksiyonken konumuz olan kronometre bir fonksiyon değil bir nevi sertifikadır. Yetkin kurumlarca, birtakım testlerden sonra saatin belirli bir standartta dakikliğini tasdikleyen bir ibaredir. Yani eğer üzerinde kronometre yazıyorsa bu saat farklı pozisyonlarda farklı manyetik alanlarda testlere girmiş ısı ve darbe testlerinden geçmiş ve neticesinde günlük sapma değeri kabul edilebilir ölçüler arasında kalmış demek. Bu testi yapan en bilinen kurum C.O.S.C tur ve günlük -4/+6 saniye sapma standardı arar. Rolex saatleri bu testlerden geçer ve sonra kendi bünyesinde daha titiz testlere girerek bir nevi kendi sertifikasyonu mahiyetinde Superlative Chronometer terimini ekler. Ve bunu kadranına yazarak sahip olduğu teknoloji ve titizliği alıcıya ilan eder.
Kurulduğu günden itibaren mekanizma kalitesi ve hassasiyetine odaklanmış Rolexle ilgili yeri gelmişken bir başka tarihi bilgi daha; 1910 yılında İsviçre Kronometrik Hassasiyet Sertifikasını alan dünyadaki ilk kol saati gene Rolex’e aitti.
Oyster Bilezik
Rolex terimleri denince bilezik isimlerini söylemeden geçemeyiz. Rolex’in en bilinen ortada bir büyük ve yanlarda iki küçük olmak üzere 3 linkli bileziğidir. 1947 yılında patentini almıştır. Submariner, Daytona, GMT Master, Sea Dweller ve Explorer modellerinde kullanılmaktadır. Kilitli toka kısmında kullandığı mekanizmalar ise Oysterclasp ve Oysterlock olarak isimlendirilir.
Jubilee Bilezik
Jubilee ilk kez 1945 yılında DateJust modeli için ürettiği 5 linkli bileziğidir. Bu tarih markanın 40.yıldönümü ve Datejust modelinin ilk kez tanıtıldığı senedir. O günden beri de birçok marka aynı bileziği kopyalamakla kalmamış, jübile tarzı olarak isimlendirmişlerdir.
President Bilezik
Bu zarif, yarı dairesel üç linkli bilezik ilk kez 1956 yılında Day-Date modelinin lansmanı için üretilmiştir. Günümüzde sadece Day-Date ve Datejust bayan modellerinin altın ve platin gibi değerli madenli versiyonlarında bulunuyor.
Glidelock
Patentli Rolex Glidelock tokası, kullanıcıların 2 mm’lik artışlarla bileziği yaklaşık 20 mm’ye kadar uzatmalarını sağlayan bir mekanizmadır.
Oystersteel
Rolexin kullandığı, aşınmaya karşı son derece dayanıklı ve polisaj yapıldığında olağanüstü bir parlaklığa kavuşan 904L çelik grubuna dahildir. 904L çelik genellikle yüksek teknoloji, havacılık-uzay ve kimya endüstrilerinde kullanılır. Korozyon direnci sağlayan yapısı, değerli madenlerle kıyaslanabilir derecededir.
Rolexin bir de Rolex severler tarafından literatüre kazandırılan terimleri vardır. Bunların en bilinenleri GMT, Submariner gibi modellerin bezellerinin renklerine göre aldığı takma isimlerdir.
Kermit ve Hulk
Kermit, Rolex’in 2003 yılında , Submariner serisinin 50. yıldönümünde piyasaya sürdüğü yeşil bezelli Rolex Submariner modelidir. Bir diğer yeşil Submariner olan Hulk, Kermit’in üretimi durduktan sonra 2010 yılında yeşil seramik bezel ve yeşil kadranlı Submariner modeline verilen takma isimdir.
Pepsi
Pepsi ise Rolex’in 1954 yılında PanAm yani Pan American havayolları ile girdiği marka anlaşması sonucu, firmanın pilotları için ürettiği bir modeldi. Havayolları firmasının mavi kırmızı renklerini bezelinde kullanmış sonrasında ise bu renkler Pepsinin mavi kırmızısıyla ilişkilendirilmiştir. Yıllar içinde GMT Master bezeli farklı renklerle üretilmeye devam etmiş Root-Beer, Batman gibi isimler almıştır.
Chromalight
Saatin karanlıkta okunabilmesi için kullandığı özel lumine dolgusudur. 2008 yılında Deep Sea Sea Dweller modeli ile tanıtılan chromalight mavi bir renkte aydınlatıyor. Süper-luminova ile kıyaslandığında depoladığı ışığı 2 kat daha fazla süre yayıyor. Ve Rolex’in iddasına göre derin karanlıklarda mavi rengin okunurluğu daha fazla.
Bu yazıda, mekanik saatçiliğin en bilinen markasının çok kullanılan terimlerinin anlamlarını özetlemeye çalıştım. Konunun videosu için buraya tıklayabilirsiniz.
